top of page

Cantarte hei Galicia

(Cantares Gallegos)

- I -

 

«Has de cantar,

meniña gaiteira,

has de cantar,

que me morro de pena.

 

Canta, meniña,

na veira da fonte;

canta, dareiche

boliños do pote.

 

Canta, meniña,

con brando compás,

dareiche unha proia

da pedra do lar.

 

Papiñas con leite

tamén che darei;

sopiñas con viño,

torrexas con mel.

 

Patacas asadas

con sal e vinagre,

que saben a noces,

¡que ricas que saben!

 

¡Que feira, rapaza,

si cantas faremos...!

Festiña por fóra,

festiña por dentro.

 

Canta si queres,

rapaza do demo;

canta si queres,

dareiche un mantelo.

 

Canta si queres,

na lengua que eu falo;

dareiche un mantelo,

dareiche un refaixo.

 

Co son da gaitiña,

co son da pandeira,

che pido que cantes,

rapaza morena.

 

Co son da gaitiña,

co son do tambor,

che pido que cantes,

meniña, por Dios».


 

- II -

 

Así mo pediron

na veira do mar,

ó pé das ondiñas

que veñen e van.

 

Así mo pediron

na beira do río

que corre antre as herbas

do campo frorido.

 

Cantaban os grilos,

os galos cantaban,

o vento antre as follas

runxindo pasaba.

 

Campaban os prados,

manaban as fontes

antre herbas e viñas,

figueiras e robres.

 

Tocaban as gaitas.

Ó son das pandeiras,

bailaban os mozos

cas mozas modestas.

 

Que cofias tan brancas!

¡Que panos con freco!

¡Que dengues de grana!

¡Que sintas! ¡Que adresos!

 

¡Que ricos mandiles!

¡Que verdes refaixos!

¡Que feitos xustillos

de cor colorado!

 

Tan vivos colores

a vista trubaban;

de velos tan váreos

o sol se folgaba.

 

De velos bulindo

por montes e veigas,

coidou que eran rosas

garridas e frescas.


 

- III -

 

Lugar máis hermoso

non houbo na terra

que aquel que eu miraba,

que aquel que me dera.

 

Lugar máis hermoso

no mundo n'hachara

que aquel de Galicia,

¡Galicia encantada!

 

Galicia frorida,

cal ela ningunha,

de froles cuberta,

cuberta de espumas,

 

de espumas que o mare

con perlas gomita,

de froles que nacen

ó pé das fontiñas.

 

De valles tan fondos,

tan verdes, tan frescos,

que as penas se calman

nomáis que con velos;

 

que os ánxeles neles

dormidos se quedan,

xa en forma de pombas,

xa en forma de niebras.

.

 

Cantarte hei, Galicia,

na lengua gallega,

consolo dos males,

alivio das penas.

De noite, de día,

na aurora, na sera,

oirésme cantando

por montes e veigas.

 

Quen queira me chame,

quen queira me obriga:

 

Cantar, cantareille

de noite e de día,

por darlle contento,

por darlle consolo,

trocando en sonrisas

queixiñas e choros.

 

Buscaime, rapazas,

velliñas, mociños,

buscaime antre os robres,

buscaime antre os millos,

nas portas dos ricos,

nas portas dos probes,

que aquestes cantares

a todos responden.

 

A todos, que á Virxen

axuda pedín,

porque vos console

no voso sufrir;

nos vosos tormentos,

nos vosos pesares.

Coidá que comenso...

Meniñas, ¡Dios diante!

Cantarte hei, Galicia,

teus dulces cantares,

que así mo pediron

na veira do mare.

Cantarte hei, Galicia,

na lengua gallega,

consolo dos males, alivio das penas.

Lugar máis hermoso

non houbo na terra

que aquel que eu miraba,

que aquel que me dera.

 

Lugar máis hermoso

no mundo n'hachara

que aquel de Galicia,

¡Galicia encantada!

 

Galicia frorida,

cal ela ningunha,

de froles cuberta,

cuberta de espumas,

 

de espumas que o mare

con perlas gomita,

de froles que nacen

ó pé das fontiñas.

 

De valles tan fondos,

tan verdes, tan frescos,

que as penas se calman

nomáis que con velos;

 

que os ánxeles neles

dormidos se quedan,

xa en forma de pombas,

xa en forma de niebras.


 

- IV -

 

Cantarte hei, Galicia,

teus dulces cantares,

que así mo pediron

na veira do mare.

 

Cantarte hei, Galicia,

na lengua gallega,

consolo dos males,

alivio das penas.

 

Mimosa, soave,

sentida, queixosa;

encanta si ríe,

conmove si chora.

 

Cal ela, ningunha

tan doce que cante

soidades amargas,

sospiros amantes,

 

misterios da tarde,

murmuxos da noite:

Cantarte hei, Galicia,

na beira das fontes.

 

Que así mo pediron,

que así mo mandaron,

que cante e que cante

na lengua que eu falo.

 

Que así mo mandaron,

que así mo dixeron...

Xa canto, meniñas.

Coidá que comenzo.

 

Con dulce alegría,

con brando compás,

ó pé das ondiñas

que veñen e van.

 

Dios santo premita

que aquestes cantares

de alivio vos sirvan

nos vosos pesares;

 

de amabre consolo,

de soave contento,

cal fartan de dichas

compridos deseios.

 

De noite, de día,

na aurora, na sera,

oirésme cantando

por montes e veigas.

 

Quen queira me chame,

quen queira me obriga:

Cantar, cantareille

de noite e de día,

 

por darlle contento,

por darlle consolo,

trocando en sonrisas

queixiñas e choros.

 

Buscaime, rapazas,

velliñas, mociños,

buscaime antre os robres,

buscaime antre os millos,

 

nas portas dos ricos,

nas portas dos probes,

que aquestes cantares

a todos responden.

 

A todos, que á Virxen

axuda pedín,

porque vos console

no voso sufrir,

 

nos vosos tormentos,

nos vosos pesares.

Coidá que comenso...

Meniñas, ¡Dios diante!

Vaguedás 

(Follas Novas)

!Silencio!

A man nerviosa e palpitante o seo,

as niebras nos meus ollos condensadas,

con un mundo de dudas nos sentidos

i un mundo de tormentos nas entrañas,

sentindo cómo loitan

en sin igual batalla

inmortales deseios que atormentan

e rencores que matan,

mollo na propia sangre a dura pruma

rompendo a vena hinchada,

i escribo…, escribo…, para qué? Volvede

ó mais fondo da ialma,

tempestosas imaxes!

Ide a morar cas mortas relembranzas!

Que a man tenebrosa no papel só escriba

palabras, e palabras, e palabras!

Da idea a forma inmaculada e pura

dónde quédou velada?

O pazo de A…

(Follas Novas)

Era ó caer da tarde,

Encomenzaba o cántico dos grilos,

Xorda a presa ruxía,

Brillaban lonxe os lumes fuxitivos.

Ó pe do monte, maxestuoso, erguíase

Na aldea escura o caserón querido,

Ca oliva centenaria

De cortinax ó ventanil servindo.

Deserta a escalinata,

Soio o paterno niño,

E enriba del caendo misteriosas

Coas sombras do crepúsculo, as do olvido.

 

Quén ó pasado volve

Os ollos compasivos?

Quén se lembra dos mortos,

Si inda non poden recordarse os vivos?

Dicen que no Hablan las Plantas

(En las Orillas del Sar)

 

Dicen que no hablan las plantas,

ni las fuentes, ni los pájaros,
Ni el onda con sus rumores,

ni con su brillo los astros,
Lo dicen, pero no es cierto,

pues siempre cuando yo paso,
De mí murmuran y exclaman:
Ahí va la loca soñando
Con la eterna primavera de la vida y de los campos,
Y ya bien pronto, bien pronto,

tendrá los cabellos canos,
Y ve temblando, aterida,

que cubre la escarcha el prado.

Hay canas en mi cabeza,

hay en los prados escarcha,
Mas yo prosigo soñando,

pobre, incurable sonámbula,
Con la eterna primavera de la vida que se apaga
Y la perenne frescura de los campos y las almas,
Aunque los unos se agostan

y aunque las otras se abrasan.

Astros y fuentes y flores,

no murmuréis de mis sueños,
Sin ellos, ¿cómo admiraros

ni cómo vivir sin ellos?

Era Apacible el Día

(En las Orillas del Sar)

 

Era apacible el día
Y templado el ambiente,
Y llovía, llovía
Callada y mansamente;
Y mientras silenciosa
Lloraba y yo gemía,
Mi niño, tierna rosa
Durmiendo se moría.
Al huir de este mundo, ¡qué sosiego en su frente!
Al verle yo alejarse, ¡qué borrasca en la mía!

Tierra sobre el cadáver insepulto
Antes que empiece a corromp-erse... ¡tierra!
Ya el hoyo se ha cubierto, sosegaos,
Bien pronto en los terrones removidos
Verde y pujante crecerá la yerba.

¿Qué andáis buscando en torno de las tumbas,
Torvo el mirar, nublado el pensamiento?
¡No os ocupéis de lo que al polvo vuelve!...
Jamás el que descansa en el sepulcro
Ha de tornar a amaros ni a ofenderos
¡Jamás! ¿Es verdad que todo
Para siempre acabó ya?
No, no puede acabar lo que es eterno,
Ni puede tener fin la inmensidad.

Tú te fuiste por siempre; mas mi alma
Te espera aún con amoroso afán,
Y vendrá o iré yo, bien de mi vida,
Allí donde nos hemos de encontrar.

Algo ha quedado tuyo en mis entrañas
Que no morirá jamás,
Y que Dios, porque es justo y porque es bueno,
A desunir ya nunca volverá.
En el cielo, en la tierra, en lo insondable
Yo te hallaré y me hallarás.
No, no puede acabar lo que es eterno,
Ni puede tener fin la inmensidad.

Mas... es verdad, ha partido
Para nunca más tornar.
Nada hay eterno para el hombre, huésped
De un día en este mundo terrenal,
En donde nace, vive y al fin muere
Cual todo nace, vive y muere acá.

Orillas del Sar

(En las Orillas del Sar)

 

A través del follaje perenne
Que oír deja rumores extraños,
Y entre un mar de ondulante verdura,
Amorosa mansión de los pájaros,
Desde mis ventanas veo
El templo que quise tanto.

El templo que tanto quise...
Pues no sé decir ya si le quiero,
Que en el rudo vaivén que sin tregua
Se agitan mis pensamientos,
Dudo si el rencor adusto
Vive unido al amor en mi pecho.

O Mar

(Cantares Gallegos)

Co seu xordo e costante mormorio

atráime o oleaxen dese mar bravío, 

cal atrái das serenas o cantar. 

 

«Neste meu leito misterioso e frio - dime -, 

ven brandamente a descansar». 

El namorado está de min... ¡o deño! 

i eu namorada del. 

 

Pois saldremos co empeño, 

que si el me chama sin parar, 

eu teño unhas ansias mortáis de apousar nel.

Cuán Tristes Pasan los Días

(A Mi Madre)
 

- I -

 

   ¡Cuán tristes pasan los días!...

¡cuán breves... cuán largos son!...

Cómo van unos despacio,

y otros con paso veloz...

Mas siempre cual vaga sombra

atropellándose en pos,

ninguno de cuantos fueron,

un débil rastro dejó.

 

    ¡Cuán negras las nubes pasan,

cuán turbio se ha vuelto el sol!

¡Era un tiempo tan hermoso!...

Mas ese tiempo pasó.

Hoy, como pálida luna

ni da vida ni calor,

ni presta aliento a las flores,

ni alegría al corazón.

 

    ¡Cuán triste se ha vuelto el mundo!

¡Ah!, por do quiera que voy

sólo amarguras contemplo,

que infunden negro pavor,

sólo llantos y gemidos

que no encuentran compasión...

¡Qué triste se ha vuelto el mundo!

¡Qué triste le encuentro yo!...


 

- II -

 

    ¡Ay, qué profunda tristeza!

¡Ay, qué terrible dolor!

¡Tendida en la negra caja

sin movimiento y sin voz,

pálida como la cera

que sus restos alumbró,

yo he visto a la pobrecita

madre de mi corazón!

 

    Ya desde entonces no tuve

quien me prestase calor,

que el fuego que ella encendía

aterido se apagó.

Ya no tuve desde entonces

una cariñosa voz

que me dijese: ¡hija mía,

yo soy la que te parió!

 

    ¡Ay, qué profunda tristeza!

¡Ay, qué terrible dolor!...

¡Ella ha muerto y yo estoy viva!

¡Ella ha muerto y vivo yo!

Mas, ¡ay!, pájaro sin nido,

poco lo alumbrará el sol,

¡y era el pecho de mi madre

nido de mi corazón!

Sou um parágrafo. Clique aqui para adicionar e editar seu próprio texto. É fácil.

Sou um parágrafo. Clique aqui para adicionar e editar seu próprio texto. É fácil.

Viúdas de Vivos e Mortos

(Follas Novas)

I

Vendéronlle os bois,

vendéronlle as vacas,

o pote do caldo

i a manta da cama.

Vendéronlle o carro

i as leiras que tiña;

deixárono sóio

coa roupa vestida.

"María, eu son mozo,

pedir non me é dado;

eu vou polo mundo

pra ver de ganalo.

Galicia está probe,

i á Habana me vou...

¡Adiós, adiós, prendas

do meu corazón!"

 

IV

"¡Ánimo, compañeiros!

Toda a terra é dos homes.

Aquel que non veu nunca máis que a propia,

a iñorancia o consome.

¡Áńimo! ¡A quen se muda Dio-lo axuda!

¡I anque ora vamos de Galicia lonxe,

verés desque tornemos

o que medran os robres!

Mañán é o día grande, ¡á mar, amigos!

¡Mañán, Dios nos acoche!"

¡No sembrante a alegría,

no corazón o esforzo,

i a campana armoniosa da esperanza,

lonxe, tocando a morto!

 

V

Éste vaise i aquél vaise,

e todos, todos se van.

Galicia, sin homes quedas

que te poidan traballar.

Tes, en cambio, orfos e orfas

e campos de soledad,

e nais que non teñen fillos

e fillos que non tén pais.

E tes corazóns que sufren

longas ausencias mortás,

viudas de vivos e mortos

que ninguén consolará.

Negra Sombra

(Follas Novas)

 

Cando penso que te fuches,
negra sombra que me asombras,
ó pé dos meus cabezales
tornas facéndome mofa.

Cando maxino que es ida,
no mesmo sol te me amostras,
i eres a estrela que brila,
i eres o vento que zoa.

Si cantan, es ti que cantas,
si choran, es ti que choras,
i es o marmurio do río
i es a noite i es a aurora.

En todo estás e ti es todo,
pra min i en min mesma moras,
nin me abandonarás nunca,
sombra que sempre me asombras.

Campana de Bastabales

(Cantares Gallegos)

Corre o vento, o río pasa.

Corren nubes, nubes corren

Camiño da miña casa.

 

Miña casa, meu abrigo,

Vanse todos, eu me quedo

Sin compaña nin amigo.

 

Eu me quedo contemprando

As laradas das casiñas

Por quen vivo suspirando.

 

Ven a noite…, morre o día,

As campanas tocan lonxe

O tocar do Ave María.

 

Elas tocan para que rece;

Eu non rezo que os saloucos

Afogándome parece

Que por min tén que rezar.

Campanas de Bastabales,

Cando vos oyo tocar

Mórrome de soidades. 

bottom of page